Het Dwaalgebied
Het Dwaalgebied in Tilburg herbergt heel veel fijne winkeltjes en plekjes. Van ambachtelijke patisserie, via modern art-gallery tot vulpenwinkel. Zeker voor de feestdagen moet je hier zijn als je van wat meer bijzondere kadootjes of verwen-lekkernijen houdt.
De gebouwen aan het begin van de Nieuwlandstraat volgen de kromming in de weg. Eetwinkel Appelsien is gevestigd in de binnenbocht. Naast verse groenten en fruit, oliën en andere delicatessen verkoopt Appelsien ook heerlijke verse opwarm maaltijden. De Chili con Carne kan ik van harte aanbevelen. In de buitenbocht zit Happy Italy waar je terecht kunt als kind (Nutella pizza), als student (pizza’s vanaf 4,95) of als iemand met een meer verfijnde smaak; tot 17:00 worden hier namelijk de allerheerlijkste broodjes geserveerd. Probeer de Panini Picante eens!
KUNST
Wijkambassadeur Ingrid Luycks (Luycks Gallery) is de expositie van en met Wiel Wiersma aan het inrichten als ik haar spreek. 2019 is een jubileumjaar voor Ingrid; al 10 jaar is haar gallery gevestigd in de Nieuwlandstraat, midden in wat we het ‘Dwaalgebied’ noemen. Ze had het waarschijnlijk niet gered met haar gallery als zij niet zo ondernemend was en regelmatig op prestigieuze landelijke beurzen zou staan. Naast gallery-houder is Ingrid kunsthistoricus en docent. Ze komt oorspronkelijk uit Amsterdam. In de jaren 80 van de vorige eeuw kwam ze met haar toenmalige echtgenoot (de voormalige dierenarts van de Beekse Bergen) naar Tilburg. Ze weet nog goed dat ze bij haar eerste bezoek aan Tilburg midden op de Heuvel stond en vertwijfeld aan haar man vroeg: “Waar zou hier in ’s hemelsnaam het centrum zijn?” Haar eerste huwelijk redde het niet, maar gelukkig vond Ingrid opnieuw de liefde, en wel in de persoon van fotograaf Ernest Potters.
Een persoonlijke noot van de schrijver: Ernest was in de jaren 80 een voorbeeld voor mij. Hij fotografeerde toen onder meer voor het muziekblad Oor. Ik deed op dat moment de fotovakschool en zocht hem op in zijn studio. Hij bleek zelfs mijn grote idool Frank Zappa voor de camera te hebben gehad, al betrof dat een fotoshoot van enkele seconden. Zappa die een hekel aan persfotografen had, deed namelijk heel snel even de deur van zijn kleedkamer open en meteen weer dicht. Ja, en dan moet je wel een goede foto maken. Dat deed Ernest natuurlijk.
Met Ernest kwam Ingrid in de Tilburgse kunsten-scene terecht. Naast haar baantje bij de Kunstuitleen was ze vanaf het begin betrokken bij ruimte X, het geruchtmakende kunstpodium dat Ernest runde in de Telexstraat. Door het uitblijven van serieuze financiële ondersteuning zag Ernest zich genoodzaakt het pand in 2012 aan de nieuwe eigenaar van Cinecitta te verkopen. Bij wijze van eerbetoon is er in het huidige Cinecitta nog steeds een zaal die de naam ruimte X draagt.
Om de hoek bij de gallery van Ingrid staat de Pauluskerk. Op de muur daarnaast, in golvende belettering is het gedicht ‘De mus’ van Nick J. Swarth (de 2e stadsdichter van Tilburg) aangebracht. Het gedicht is geënt op de consternatie die in 2005 ontstond rondom de domino mus. Het beeldje voor de kerk draagt de naam ’t Schrijverke.
HET LEUKSTE DEEL VAN DE BINNENSTAD
Het Dwaalgebied is volgens Ingrid het allerleukste deel van de binnenstad. Ze is fan van bijzondere winkeltjes als Vulpennenwinkel La Couronne du Comte, boekhandel Livius, Platen- en CD zaak Sounds en van de de lunchrooms en de cafeetjes.
“Wat ik echt bijzonder vind is tearoom Van Vlerken, zo’n ‘antiek’ tentje waar door de banketbakker zelve de prachtigste taartjes en petitfourtjes worden geserveerd. Om van de bonbons en truffels nog maar te zwijgen. Er wordt nog afgerekend met zo’n antieke kassa”.
Wat ook zeker bijdraagt aan de aangename sfeer in het Dwaalgebied zijn de klanken uit het orgel van de Heikese kerk, al dan niet ‘live’ gespeeld door de beiaardier.
Op zaterdag aan het begin van de middag is de beiaardier vaak een beetje aan het free-stylen, je hoort dan altijd wat gewaagder repertoire dan gebruikelijk.
De kapel of, zo je wilt, het kerkje van Onze Lieve Vrouw ter Nood samen met de hofjes en paadjes (het Vincentiuspad b.v.) doet Ingrid, als geboren en getogen Amsterdammer, een beetje denken aan het Begijnhof en de Papegaai (de RK-kerk in de drukke Kalverstraat) in Amsterdam. ‘Heel erg sfeervol’.
DE STIJL IN TILBURG
Ingrid beijvert zich ook om de belangrijke internationale kunstbeweging ‘De Stijl’ (vooral bekend door Piet Mondriaan) meer te verankeren in Tilburg. In 2017 was het 100 jaar geleden dat deze stroming ontstond. Niet iedereen weet dat de wortels in Tilburg liggen; de Tilburgse spoorbeambte Antony Kok (1882-1969) was immers mede-oprichter van De Stijl.
Hij was ook een van de eerste experimentele dichters van Nederland.
Om die reden heeft de huidige stadsdichter A.H.J. Dautzenberg zijn stadsdichterschap in het teken van ‘De Stijl’ gezet.
Ingrid probeert het aforisme ‘De wereld van heden raast door in dada’s voetspoor’ van Antony Kok als levensgroot lichtobject te realiseren in de Spoorzone. De beoogde realisatiedatum van 29 oktober 2019 werd niet gehaald maar het ambitieuze plan is nog niet begraven.
Prachtig om te zien hoe Ingrid als ondernemer de beurzen bezoekt om haar stal te vertegenwoordigen. Ondernemen is tegenwoordig het devies in de kunsten. Ondernemen is ook wat de stadsdichter met zijn site doet, een permanente crowdfund-actie stelt hem in staat de kunstenaars die adaptaties van zijn gedichten maken te betalen. Doe iets als kunstenaar. Trek op zijn minst een volle zaal of zing desnoods 5 dagen achter elkaar ‘kedeng kendeng’ met een zachte G in een uitverkocht Willem II-stadion maar onderneem iets! Slim dat Ingrid als partner in haar project rond De Stijl Tine van de Weyer heeft gekozen. Het (politieke) netwerk dat Tine heeft is een eerste vereiste om een subsidie voor een dergelijke klus binnen te slepen. Maar Dolle Tina (vrij naar dolle Mina) -zoals ze vaak genoemd wordt vanwege haar ietwat overdreven feministische fixaties- is nu juist het tegendeel van een ondernemer. Ik vind het een stuk sympathieker om, zoals de Tilburgse experimentele stadsdichter doet, te crowdfunden voor je projecten. De gunfactor is dan breder dan alleen die van een ingestelde commissie die een subsidie toekent. Zou het niet mooi zijn als er voor de voortgang van dit project wordt gekozen voor crowdfunding in plaats van een subsidie? Misschien kan de stadsdichter zich mede ontfermen over het project?
FAVORIETEN IN TILBURG
Het zal de lezer niet verbazen dat Ingrid museum ‘de Pont’ tipt als haar favoriete plek in Tilburg. ‘Een geweldige parel voor de stad, daar kom ik graag’. Ook is ze benieuwd naar ‘Doloris’. ‘Ik weet niet of het wat is maar ik ga er wel kijken. Het kreeg 4 van de 5 ballen van de NRC dus dat zegt wel wat.’ Verder spreekt ‘Boeken rond het Paleis’ tot haar verbeelding. ‘Jammer dat dat nu tijdelijk op dat akelige Koningsplein plaatsvindt maar op de oorspronkelijke plek is het leuk.’
AAN DE WIJKWETHOUDER
Al tientallen jaren wordt er gesproken over het autoluw maken van de Nieuwlandstraat. Maart dit jaar leek er eindelijk een doorbraak, de kogel leek door de kerk. Toch volgde er wéér een uitstel-onderzoekje. Het blijft nu al jaren de vraag of wethouder Mario Jacobs de stap dúrft te zetten. Kom op Mario, maak je het karwei nu eindelijk af?