DE NOORDKANT VAN HET SPOOR
Precies op de grens tussen de wijken Goirke en Theresia ligt het Wilhelminapark. Het park is in 1898 geopend en werd in Engelse landschapsstijl ontworpen door Leonard Springer. Anders dan het Leypark, dat eveneens door Springer werd ontworpen is het Wilhelminapark meer in de oorspronkelijke vorm te bewonderen. De gerenommeerde landschapsarchitect Springer draaide zich al om in zijn graf toen in het Leypark de sfeervolle wandelpaden werden vervangen door geasfalteerde rijstroken; hij zou waarschijnlijk opstaan uit de dood om te komen spoken over Tilburg als ditzelfde lot het Wilhelminapark zou treffen.
Aan het park woont Wilbert van Herwijnen, de Wijkambassadeur van deze aflevering van UITWIJKEN. Wilbert is geboren in het oude Elisabeth-ziekenhuis, het terrein waar nu Carré zit, (ateliers voor kunstenaars, en het Klasse-theater) en hij verhuisde in zijn leven slechts één keer; van de Sumatrastraat naar de Veldhovenring. Hij wil niets weten van de gangbare indeling in wijken. Zowel de Sumatrastraat in Loven (waar hij de eerste 34 jaar van zijn leven woonde) als zijn huidige woning in Goirke (waar hij inmiddels al weer 26 jaar woont) maar ook Theresia (aan de overkant van zijn straat), het is voor Wilbert allemaal ‘de Noordkant van het spoor’. En daar moet je wezen!
Nachtburgemeester
De meeste mensen zullen zich Wilbert nog herinneren als Wethouder van Cultuur en Onderwijs in Tilburg. Van 1997 tot 2002 maakte hij namens het CDA deel uit van de coalitie. Wilbert was erg zichtbaar in de stad en bezocht bijkans alle culturele evenementen die zich in de stad voordeden. Raar, maar uitzonderlijk voor een wethouder van cultuur. Wilbert werd dan ook na zijn periodes als wethouder prompt door het Tilburgse Universiteitsblad Univers uitgeroepen tot ‘Nachtburgemeester van Tilburg’. Hij is daarmee de enige persoon in Tilburg, maar vermoedelijk in heel Nederland en daarbuiten, die deze beide functies heeft vervuld. Chapeau!
Als kunst- en cultuurliefhebber in Tilburg kan Wilbert eigenlijk niet beter zitten dan op de plek waar hij nu woont, de Veldhovenring aan het Wilhelminapark. Binnen een straal van enkele honderden meters bevinden zich hier de nodige culturele parels. Allereerst ligt museum de Pont binnen bereik. Wilbert roemt de installatie voor het gebouw van Anish Kapoor, getiteld Sky Mirror: “Echt schitterend. Sky Mirror kun je vanaf alle kanten blijven bekijken en elke keer ziet het er weer anders uit. Bijzonder dat zo’n groot werk van Kapoor in Tilburg staat”.
Omdat tout fotograferend Tilburg destijds rond de onthulling van Sky Mirror (door former Queen B) het werk wel op de gevoelige plaat heeft gezet en gedeeld heeft op social media ga ik er van uit dat de lezer er wel bekend mee is. Ik vestig liever de aandacht op een beduidend minder gepolijst werk in de buurt,; te weten Caruso, een soort pre-Flintstone-auto (voor dat deze het wiel hadden uitgevonden) die permanent geparkeerd staat voor de ingang van alweer zo’n mooi kunstenaarsinitiatief namelijk
Park, platform for visual arts
Nóg meer kunst rond (in dit geval letterlijk) het Wilhelminapark; de ‘stoeptegels’ die het park omranden zijn ingelegd met letters die samen het gedicht ‘Roeien’ van Martinus Nijhof vormen. Op het filmpje hoor je dat gedicht voorgedragen door Dorith van der Lee en Sjon Brands. Beiden runnen (geassisteerd door hun Jack Russel Herman) het Metropolitan Museum Tilburg dat in de zijstraat van het Wilhelminapark is gevestigd, de Stedekestraat. Sjon Brands (beeldend kunstenaar en dichter) tekent in februari voor de adaptatie van Stadsgedicht VI van de huidige stadsdichter A.H.J. Dautzenberg.
Stadstuin Theresia
Stadstuin Theresia is de plek waar het hart van Wilbert naar uit gaat. De meeste mensen die in de wijk zijn opgegroeid gingen hier destijds naartoe, toen het nog een lagere school was. Niet verassend dus dat de wijk in verzet kwam toen het volgens de stadsplanners ruimte moest maken voor nieuwbouw appartementen. Uiteindelijk kon het pand behouden blijven. In het oude gebouw zijn nu woningen gerealiseerd. Daarnaast zijn er (delen van) enkele zorginstellingen gehuisvest; Thebe met een prikpost, je kunt een sportmassage ondergaan en in de voormalige lerarenkamer is nu een ruimte waar buurtbewoners elkaar kunnen ontmoeten, wat helpt tegen de eenzaamheid; een klein plekje voor de buurtbewoners waarvoor ze niet te ver van huis moeten om gezelligheid te vinden. In de ruimte worden ook interessante lezingen gehouden. Het heet niet voor niks Stadstuin Theresia; er zit een tuin bij het complex die ook bedoeld is voor kinderen van de huidige lagere school, om interactie te hebben met de ouderen én om wat meer te leren over groen. Een win-win situatie voor alle generaties!
Knoflookfestival
Als we iets verder lopen door de Theresiastraat komen we bij de Theresiakerk. Op het plein daarvoor vindt jaarlijks het zogenaamde Knoflookfestival plaats. Omwonenden worden ieder jaar tijdens de Tilburg Ten Miles uitgedaagd een gerechtje te maken dat knoflook bevat en dat te ruilen op de knoflook-voedsel-markt tegen een ander hapje. Natuurlijk kun je ook gewoon drankjes en hapjes kopen. En dat in een gezellige festivalsfeer nuttigen met allerlei bandjes en standjes. Piet Maas is de bedenker van dit festival. Naast veelgevraagd muzikant is hij ook brugwachter bij de Piushaven. Ik heb nooit iemand kernachtiger zijn jobomschrijving horen verwoorden dan Piet de zijne. (video)
BN-ers in de wijk
Als ik Wilbert vraag of er nog bekende Nederlanders in de wijk wonen of woonden denkt hij onmiddelijk aan Henk van Belkom. Inmiddels uit de wijk verhuisd, maar tegenover Wilberts huis had deze een zaak in huishoudelijke artikelen. (“altijd welkom bij JC van Belkom”). ’s Avonds was diezelfde Henk de bandleider van The South Jazzband. Dit ensemble speelde over de hele wereld in de jaren 50 en 60 van de vorige eeuw. Leuk om te zien hoe internationaal deze jazzband toen was georiënteerd. Ter vergelijking: toen Willem II in 1955 landskampioen werd en Europa in zou moeten, wisten ze niet hoe ze dit moesten organiseren. Ze lieten dan ook verstek gaan en in plaats van de tricolores nam PSV de honneurs waar.
Restaurants in de buurt
Er zijn best wat restaurants in de buurt; Wilbert noemt er 2 heel verschillend van aard. De Houtloods in de buurt van het station. “Hier kun je echt chique eten in een mooie omgeving. Heel creatieve gerechten. Als je meer met een gezellig huiskamer-gevoel wilt eten dan heb je Sarban, aan de Besterdring; een Afghaans restaurant met heerlijke gevarieerde gerechten en een grote gastvrijheid”.
Aan de wijkwethouder
Wilbert: “Een initiatief als Stadstuin Theresia is ontstaan doordat mensen uit de wijk daar zelf mee aan de slag gingen. Bij zo’n proces zie je dat als je wat wilt en daarvoor de gemeente niet nodig hebt, dat je dan toch door best een boel bureaucratie heen moet werken. Als je de gemeente wél denkt nodig te hebben – omdat je best een beetje subsidie bij de oprichting kunt gebruiken- dan is het heel moeilijk om daarin de wegen te vinden. Er is een stadsprogramma gemaakt van wat de gemeente (en vastgoedontwikkelaars) willen realiseren, maar open staan voor een samenleving die zelf wat wil, dat is ambtelijk niet echt aan de orde. Stel je als overheid wat dienstbaarder op, kijk onafhankelijk of plannen of ideeën van inwoners wat kunnen toevoegen en help hen waar mogelijk die te realiseren”.